اخبار

نحوه شناسایی اقلام تجاری در سیستم GS1: قلم تجاری به هر نوع کالا یا خدمتی گفته می‌شود که ممکن است لازم باشد اطلاعات از پیش تعیین‌شده ­ی آن، بازیابی شود و علاوه‌براین، بتوان آن را در هر نقطه‌ای از زنجيره تامين قیمت‌گذاری یا سفارش­ دهی یا صورت‌حساب نمود. این تعریف، تمامی کالاها و خدمات با ویژگی‌های از پیش تعریف شده را از مواد اولیه گرفته تا محصول نهایی، تحت پوشش قرار می‌دهد.

شناسایی و علامت‌گذاری اقلام تجاری، به خودکارسازی صندوق‌های فروشگاهی از طریق فایل­‌های فهرست قیمت (PLU [1])، دریافت کالا، مدیریت موجودی، سفارش‌‍­دهی مجدد خودكار، تحلیل فروش و بخش عمده‌ای از سایر امور كاری کمک می‌کند.

چنانچه قلم کالا یا خدمت مربوطه دارای اندازه­ ی متغیر باشد، اندازه‌ی متغير یا اطلاعات مربوط به قیمت، اهمیت خاصی در انجام امور آن خواهد داشت. ویژگی­‌های دیگری از قلم تجاری (مانند: تاریخ، شماره بهر) نيز به عنوان رشته‌های عناصر استاندارد وجود دارند که می‌توان در صورت نیاز از آن‌ها استفاده کرد.

هرگونه قلم تجاری که از لحاظ طرح یا محتویات با قلم دیگر متفاوت باشد، شماره شناسایی مختص به خود را می‌خواهد و اين شماره تا زمانی‌که قلم در چرخه تجاری حضور دارد، تغيير نمی‌كند. به تمام اقلام تجاری که دارای مشخصات کلیدی مشترك هستند، شماره شناسایی يكسان اختصاص می يابد. هر يك از این شماره‌های شناسایی باید به صورت کامل در زنجیره تامين در نظر گرفته شوند (به قسمت‌های مختلف تفكيك نشود).

شناسايي سريالي يا دانه‌ به­ دانه اقلام تجاری که منجر به ارتباط جامع اطلاعاتی و سیستمی می‌شود، با استفاده از شناسه‌ی کاربردی [2] Al (01) برای شماره قلم تجاری يا  GTIN و شناسه‌ی كاربردي Al (21) برای شماره سریال ممكن می‌شود. به این منظور، راه ­حل‌های استاندارد مختلفی بنا بر نوع کالا و دیدگاه مصرف‌کننده به‌کار گرفته می‌شود. مطالب زیر قواعد شناسایی و علامت‌گذاری نماد را كه در هر قلم تجاری خاص كاربرد دارد، شرح می‌دهد.

اقلام تجاری فیزیکی یا غیرفیزیکی

قلم تجاری فیزیکی، همان کالاست. قلم تجاری غیرفیزیکی را معمولاً «خدمت» می‌نامند. هر يك از انواع کالاها و خدمات، در کاربردهای تجاری باز (فراگير) یا در محیط‌های توزیع محدود با یک شماره ­ی استاندارد شناسایی می‌شوند.

محيط توزیع محدود در مقابل محیط توزیع باز (فراگير)

اصلی‌ترین مزیت سیستم GS1 برای اقلام تجاری، ایجاد شماره شناسایی واضح و اختصاصی است که در محیط‌های تجاری سراسر دنیا کاربرد دارد. علاوه بر آن، اين سیستم یک سری شماره انحصاری جهت استفاده در محيط‌های توزیع محدود (مانند سطح ملی یا داخل يك شرکت) تدارک دیده است. شماره‌های شناسایی در محيط‌های توزیع محدود در اختیار اعضای سازمان‌های عضو GS1 قرار می گيرند تا در توسعه راه‌حل‌های موثر و کاربردی در قلمرو آنها به‌كار گرفته شود.

اندازه متغیر یا ثابت

اقلام تجاری اندازه ثابت به آن دسته از اقلام گفته می‌شود که همیشه در قالب و ترکیبی ثابت (مانند نوع، سایز، وزن، محتویات و طرح) تولید می‌شوند. درست همانند قلم تجاری اندازه ثابت، قلم تجاری اندازه متغیر نیز موجودیتی مستقل مانند ذات کالا یا محتوای آن دارد که با آن تعریف می‌شود. بر خلاف قلم تجاری اندازه ثابت، قلم تجاری اندازه متغیر ممکن است در اغلب موارد مشابه قلم دیگر باشد ولی حداقل در یک مورد با قلم دیگر متفاوت است. ویژگی‌های متفاوت می‌تواند شامل وزن، ابعاد، تعداد اقلام موجود یا حجم بسته‌بندی باشد. شناسایی کامل قلم تجاری اندازه متغیر شامل شماره شناسایی و همچنین اطلاعاتی در باره ويژگي متغير است.

قلم تجاری مصرفی در خرده‌فروشی عمومی، قلم تجاری مصرفی خرده‌فروشی بهداشتی متداول یا قلم تجاری غيرخرده‌فروشی

بررسی و اسكن دقیق در صندوق‌های فروشگاهی، عمده‌ترین کاربرد شماره‌های شناسایی اقلام در سیستم GS1 است و اقلام تجاری که باید از صندوق فروشگاهی عبور کنند، ملزم به رعایت قوانین مشخص و داشتن ویژگی‌هایی خاص هستند. اسكن و بررسی اقلام تجاری بر اساس کاربرد و نوع آنها، به سه گروه تفکیک می‌شود:

• اقلام تجاری مصرفی در خرده ­فروشی عمومی: از کدهای میله ه­ای همه ­سویه بهره می‌برند. این کدهای میله‌ای توسط اسکنرهای خرده‌فروشی همه ­سویه­ یا اسکنرهای خطی دستی اسكن می‌شوند.

• اقلام تجاری مصرفی خرده‌فروشی بهداشتی متداول: نیازمند نمادهای ماتریسی دوبعدی هستند؛ اما استفاده از این نمادها در صندوق­ های فروشگاهی خرده ­فروشی همه ­سویه­ كه ميزان تراكنش‌ها در آنها بسيار زياد است، مرسوم نيست. اقلام تجاری مصرفی خرده‌فروشی بهداشتی متداول که با ماتریس دوبعدی علامت‌گذاری شده‌اند، باید در خرده‌فروشی با میزان تراكنش کم‌تر، مانند داروخانه بیمارستان‌ها یا در حجم بالا در مراکز توزیع اسكن شوند.

• اقلام تجاری غیر خرده‌فروشی: آن دسته از اقلامی هستند که از صندوق‌های فروشگاهی عبور نمی کنند. معمولاً این­گونه اقلام تجاری بسته به کاربرد و بخش صنعتی مربوطه، در محیط‌های اسكن ترکیبی (لیزر، تصویري و مانند آن) ديده می‌شوند. نمونه‌هايی از این اقلام عبارتند از بسته‌های چندتايی اقلام تجاری، اقلام و قطعات علامت‌گذاری‌شده مستقیم و غیره.
• کتاب‌ها و نشريات دوره‌ای: براي كتاب‌ها و اقلام انتشاراتی (روزنامه، مجله و غیره)، توجه به عوامل زیر ضروری است:
• راه‌حل‌هایی که برای اقلام انتشاراتی ارائه می‌شود، باید نيازهاي عمده‌فروش و ناشر در پردازش موارد برگشتی (مانند مرتب‌سازي و شمارش) را در نظر بگیرد. این مطلب به خواندن يك شماره اضافي دلالت می كند كه براي شناسايي قلم نقش و ضرورتی ندارد.
• سیستم‌های بین‌المللی ISSN[3] و ISBN[4] امور مربوط به شماره‌گذاری نشريات و کتاب‌ها را انجام می‌دهند.

تركيبي از اقلام تجاري

سه نوع تركيب[5] از اقلام تجاری وجود دارد:

• تركيب از پیش تعریف شده:

تركيبي شامل تعداد ثابتی از دو يا چند قلم تجاری مختلف است كه با درج يك GTIN منحصر به فرد روي بسته‌بندی كلی شناسايی می شود (مانند سرويس ظروف چندپارچه). اقلام اين تركيب ممكن است محصول يك يا چند توليدكننده باشند. هنگامی كه يك تركيب شامل اقلامی از چند توليدكننده باشد، مسئوليت رعايت الزامات شماره GTIN بر عهده سازمانی است كه اين تركيب را به وجود آورده است. هر تغييري در تركيب، يك قلم تجاري جديد را به وجود مي‌آورد (كه نياز به GTIN جداگانه دارد).

• تركيب پویا از اقلام تجاري

تركيب متغيری شامل تعداد ثابتی از چند نوع قلم تجاری مصرفی خرده‌فروشی مختلف است که هر کدام با GTIN خاصی شناسایی می‌شوند (مانند بسته‌ای حاوی تعدادی آبميوه كه هر چند عدد از آنها، آب يك نوع ميوه هستند). تمام اقلام تجاری مصرفی خرده‌فروشی و GTINهای آن‌ها باید قبل از انجام معامله به خرده‌فروش اعلام و روی بسته‌بندی كلی درج شده باشد. دريافت‌كننده باید بپذيرد که عرضه‌کننده بدون اطلاع قبلی می‌تواند ترکیب اقلام را تغییر دهد.

• تركيب تصادفي

تركيبي شامل اقلامی كه به طور جداگانه داخل بسته شناسايي نمی شوند و فروش آنها به صورت جداگانه ممكن نيست. (مانند جعبه بيسكويت يا پاستيل قالب حيوانات يا باغ‌وحشی، جعبه وسايل انفرادي يا سرمسواك‌ها با رنگ‌های مختلف)

[1] Price Look Up

[2] Application Identifier

[3] International Standard Serial Number

[4] International Serial Book Number

[5] Assortment