اخبار

نحوه شناسایی اقلام تجاری در سیستم GS1: قلم تجاری به هر نوع کالا یا خدمتی گفته می‌شود که ممکن است لازم باشد اطلاعات از پیش تعیین‌شده ­ی آن، بازیابی شود و علاوه‌براین، بتوان آن را در هر نقطه‌ای از زنجیره تامین قیمت‌گذاری یا سفارش­ دهی یا صورت‌حساب نمود. این تعریف، تمامی کالاها و خدمات با ویژگی‌های از پیش تعریف شده را از مواد اولیه گرفته تا محصول نهایی، تحت پوشش قرار می‌دهد.

شناسایی و علامت‌گذاری اقلام تجاری، به خودکارسازی صندوق‌های فروشگاهی از طریق فایل­‌های فهرست قیمت (PLU [1])، دریافت کالا، مدیریت موجودی، سفارش‌‍­دهی مجدد خودکار، تحلیل فروش و بخش عمده‌ای از سایر امور کاری کمک می‌کند.

چنانچه قلم کالا یا خدمت مربوطه دارای اندازه­ ی متغیر باشد، اندازه‌ی متغیر یا اطلاعات مربوط به قیمت، اهمیت خاصی در انجام امور آن خواهد داشت. ویژگی­‌های دیگری از قلم تجاری (مانند: تاریخ، شماره بهر) نیز به عنوان رشته‌های عناصر استاندارد وجود دارند که می‌توان در صورت نیاز از آن‌ها استفاده کرد.

هرگونه قلم تجاری که از لحاظ طرح یا محتویات با قلم دیگر متفاوت باشد، شماره شناسایی مختص به خود را می‌خواهد و این شماره تا زمانی‌که قلم در چرخه تجاری حضور دارد، تغییر نمی‌کند. به تمام اقلام تجاری که دارای مشخصات کلیدی مشترک هستند، شماره شناسایی یکسان اختصاص می یابد. هر یک از این شماره‌های شناسایی باید به صورت کامل در زنجیره تامین در نظر گرفته شوند (به قسمت‌های مختلف تفکیک نشود).

شناسایی سریالی یا دانه‌ به­ دانه اقلام تجاری که منجر به ارتباط جامع اطلاعاتی و سیستمی می‌شود، با استفاده از شناسه‌ی کاربردی [2] Al (01) برای شماره قلم تجاری یا  GTIN و شناسه‌ی کاربردی Al (21) برای شماره سریال ممکن می‌شود. به این منظور، راه ­حل‌های استاندارد مختلفی بنا بر نوع کالا و دیدگاه مصرف‌کننده به‌کار گرفته می‌شود. مطالب زیر قواعد شناسایی و علامت‌گذاری نماد را که در هر قلم تجاری خاص کاربرد دارد، شرح می‌دهد.

اقلام تجاری فیزیکی یا غیرفیزیکی

قلم تجاری فیزیکی، همان کالاست. قلم تجاری غیرفیزیکی را معمولاً «خدمت» می‌نامند. هر یک از انواع کالاها و خدمات، در کاربردهای تجاری باز (فراگیر) یا در محیط‌های توزیع محدود با یک شماره ­ی استاندارد شناسایی می‌شوند.

محیط توزیع محدود در مقابل محیط توزیع باز (فراگیر)

اصلی‌ترین مزیت سیستم GS1 برای اقلام تجاری، ایجاد شماره شناسایی واضح و اختصاصی است که در محیط‌های تجاری سراسر دنیا کاربرد دارد. علاوه بر آن، این سیستم یک سری شماره انحصاری جهت استفاده در محیط‌های توزیع محدود (مانند سطح ملی یا داخل یک شرکت) تدارک دیده است. شماره‌های شناسایی در محیط‌های توزیع محدود در اختیار اعضای سازمان‌های عضو GS1 قرار می گیرند تا در توسعه راه‌حل‌های موثر و کاربردی در قلمرو آنها به‌کار گرفته شود.

اندازه متغیر یا ثابت

اقلام تجاری اندازه ثابت به آن دسته از اقلام گفته می‌شود که همیشه در قالب و ترکیبی ثابت (مانند نوع، سایز، وزن، محتویات و طرح) تولید می‌شوند. درست همانند قلم تجاری اندازه ثابت، قلم تجاری اندازه متغیر نیز موجودیتی مستقل مانند ذات کالا یا محتوای آن دارد که با آن تعریف می‌شود. بر خلاف قلم تجاری اندازه ثابت، قلم تجاری اندازه متغیر ممکن است در اغلب موارد مشابه قلم دیگر باشد ولی حداقل در یک مورد با قلم دیگر متفاوت است. ویژگی‌های متفاوت می‌تواند شامل وزن، ابعاد، تعداد اقلام موجود یا حجم بسته‌بندی باشد. شناسایی کامل قلم تجاری اندازه متغیر شامل شماره شناسایی و همچنین اطلاعاتی در باره ویژگی متغیر است.

قلم تجاری مصرفی در خرده‌فروشی عمومی، قلم تجاری مصرفی خرده‌فروشی بهداشتی متداول یا قلم تجاری غیرخرده‌فروشی

بررسی و اسکن دقیق در صندوق‌های فروشگاهی، عمده‌ترین کاربرد شماره‌های شناسایی اقلام در سیستم GS1 است و اقلام تجاری که باید از صندوق فروشگاهی عبور کنند، ملزم به رعایت قوانین مشخص و داشتن ویژگی‌هایی خاص هستند. اسکن و بررسی اقلام تجاری بر اساس کاربرد و نوع آنها، به سه گروه تفکیک می‌شود:

• اقلام تجاری مصرفی در خرده ­فروشی عمومی: از کدهای میله ه­ای همه ­سویه بهره می‌برند. این کدهای میله‌ای توسط اسکنرهای خرده‌فروشی همه ­سویه­ یا اسکنرهای خطی دستی اسکن می‌شوند.

• اقلام تجاری مصرفی خرده‌فروشی بهداشتی متداول: نیازمند نمادهای ماتریسی دوبعدی هستند؛ اما استفاده از این نمادها در صندوق­ های فروشگاهی خرده ­فروشی همه ­سویه­ که میزان تراکنش‌ها در آنها بسیار زیاد است، مرسوم نیست. اقلام تجاری مصرفی خرده‌فروشی بهداشتی متداول که با ماتریس دوبعدی علامت‌گذاری شده‌اند، باید در خرده‌فروشی با میزان تراکنش کم‌تر، مانند داروخانه بیمارستان‌ها یا در حجم بالا در مراکز توزیع اسکن شوند.

• اقلام تجاری غیر خرده‌فروشی: آن دسته از اقلامی هستند که از صندوق‌های فروشگاهی عبور نمی کنند. معمولاً این­گونه اقلام تجاری بسته به کاربرد و بخش صنعتی مربوطه، در محیط‌های اسکن ترکیبی (لیزر، تصویری و مانند آن) دیده می‌شوند. نمونه‌هایی از این اقلام عبارتند از بسته‌های چندتایی اقلام تجاری، اقلام و قطعات علامت‌گذاری‌شده مستقیم و غیره.
• کتاب‌ها و نشریات دوره‌ای: برای کتاب‌ها و اقلام انتشاراتی (روزنامه، مجله و غیره)، توجه به عوامل زیر ضروری است:
• راه‌حل‌هایی که برای اقلام انتشاراتی ارائه می‌شود، باید نیازهای عمده‌فروش و ناشر در پردازش موارد برگشتی (مانند مرتب‌سازی و شمارش) را در نظر بگیرد. این مطلب به خواندن یک شماره اضافی دلالت می کند که برای شناسایی قلم نقش و ضرورتی ندارد.
• سیستم‌های بین‌المللی ISSN[3] و ISBN[4] امور مربوط به شماره‌گذاری نشریات و کتاب‌ها را انجام می‌دهند.

ترکیبی از اقلام تجاری

سه نوع ترکیب[5] از اقلام تجاری وجود دارد:

• ترکیب از پیش تعریف شده:

ترکیبی شامل تعداد ثابتی از دو یا چند قلم تجاری مختلف است که با درج یک GTIN منحصر به فرد روی بسته‌بندی کلی شناسایی می شود (مانند سرویس ظروف چندپارچه). اقلام این ترکیب ممکن است محصول یک یا چند تولیدکننده باشند. هنگامی که یک ترکیب شامل اقلامی از چند تولیدکننده باشد، مسئولیت رعایت الزامات شماره GTIN بر عهده سازمانی است که این ترکیب را به وجود آورده است. هر تغییری در ترکیب، یک قلم تجاری جدید را به وجود می‌آورد (که نیاز به GTIN جداگانه دارد).

• ترکیب پویا از اقلام تجاری

ترکیب متغیری شامل تعداد ثابتی از چند نوع قلم تجاری مصرفی خرده‌فروشی مختلف است که هر کدام با GTIN خاصی شناسایی می‌شوند (مانند بسته‌ای حاوی تعدادی آبمیوه که هر چند عدد از آنها، آب یک نوع میوه هستند). تمام اقلام تجاری مصرفی خرده‌فروشی و GTINهای آن‌ها باید قبل از انجام معامله به خرده‌فروش اعلام و روی بسته‌بندی کلی درج شده باشد. دریافت‌کننده باید بپذیرد که عرضه‌کننده بدون اطلاع قبلی می‌تواند ترکیب اقلام را تغییر دهد.

• ترکیب تصادفی

ترکیبی شامل اقلامی که به طور جداگانه داخل بسته شناسایی نمی شوند و فروش آنها به صورت جداگانه ممکن نیست. (مانند جعبه بیسکویت یا پاستیل قالب حیوانات یا باغ‌وحشی، جعبه وسایل انفرادی یا سرمسواک‌ها با رنگ‌های مختلف)

[1] Price Look Up

[2] Application Identifier

[3] International Standard Serial Number

[4] International Serial Book Number

[5] Assortment